Czym jest geologia złożowa? Geologia złożowa należy do nauk geologicznych i zajmuje się badaniem naturalnej akumulacji stałych, płynnych lub gazowych surowców (zasobów) w skorupie ziemskiej, które mogą być wykorzystywane do celów gospodarczych lub przemysłowych.
Zadaniem tej dziedziny jest zaopatrywanie struktur przemysłowego w informacje o źródłach surowców. Z tego powodu terminologia geologii złożowej jest często używana jako synonim geologii ekonomicznej. Jako gałąź geologii stosowanej, nauka o złożach odpowiada również za szeroki zakres usług w trakcie eksploatacji surowców.
Geologia złożowa jako nauka
Celem badań geologii złożowej jest poznanie genezy i lokalizacji złóż rud oraz minerałów związanych ze złożami. Dotyczy to podziału zasobów, kosztów i korzyści z ich odzyskiwania, a także oceny wartości i dostępności materiałów. Badane surowce obejmują rudę (skały lub minerały posiadające wartość ekonomiczną), jak również paliwa kopalne, od ropy naftowej po węgiel.
Chociaż metale, minerały i inne kopaliny geologiczne są nieodnawialne, stałe zapasy większości surowców mineralnych są ogromne. Przykładem może być miedź. Biorąc pod uwagę obecne tempo zużycia, całkowite wyczerpanie tego zasobu będzie miało miejsce za ponad 100 milionów lat. Niemniej jednak, geolodzy nadal z powodzeniem rozwijają i definiują znane zasoby mineralne.
Wrażenie stałego lub ograniczonego paradygmatu niedoboru zawsze prowadziło do ogromu innowacji. Zapotrzebowanie na metale i inne zasoby naturalne rośnie, a w niektórych przypadkach popyt już przewyższył podaż. Odkrycie nowych złóż lub eksploatacja znanych rud niższej jakości może zaoferować nowe rozwiązania, ale ich realizacja nie zawsze jest prosta, biorąc pod uwagę ograniczenia polityczne i złożoność handlu międzynarodowego. Dlatego ważna jest tutaj wydajność podjętych działań, która wynika z zastosowania geologii złożowej.
Pojęcie geologii ekonomicznej jako takiej jest stosunkowo nowe, mimo że ludzie od czasów prehistorycznych wydobywają z ziemi wartościowe metale i minerały. Jednak ze względu na całą swoją zdolność do docenienia wartości tych zasobów, ludzkość z poprzednich epok posiadała niewiele wiedzy w zakresie teorii naukowych dotyczących ich powstawania lub sposobów ich wydobycia.
Poszukiwanie i ocena złóż
Istotnym polem działania teorii geologii złożowej jest eksploracja potencjalnie górniczych obszarów oraz zagospodarowanie i eksploracja odkrytych złóż. Wymaga to starannego pobierania próbek w terenie, głównie poprzez odwierty. Celem tej pracy jest określenie dokładnej lokalizacji złoża, jak również obliczenie rezerw. W tym kontekście nauka o złożach jest często określana mianem geologii górniczej.
Klasyfikacja zasobów
Często dany obszar z punktu widzenia geologii złożowej jest klasyfikowany według najważniejszego z ekonomicznego punktu widzenia składnika, takiego jak złoża złota lub uran. Z drugiej strony, metody nauki o złożach wykraczają daleko poza bezpośrednie i praktyczne potrzeby przemysłu surowcowego i pokrywają się z dyscyplinami naukowymi geologii strukturalnej, geochemii, geofizyki, mineralogii, petrografii, a w przypadku złóż biogennych – paleontologii. Celem tych badań jest systematyka złóż, która jest nie tylko ekonomicznie, ale i naukowo uzasadniona.
Rodzaje zasobów górniczych
Różne rodzaje zasobów gospodarczych wymagają odmiennych metod badawczych i wymagają różnych modeli zagospodarowania. Dlatego zasoby górnicze podzielone są na trzy główne grupy:
Minerały metaliczne
Wśród najważniejszych złóż metali znajdują się złoto, platyna, żelazo, nikiel, miedź, aluminium, chrom, selen, wanad, ołów, uran, itp. Minerały te mają wartość pośrednią i są przedmiotem obrotu towarowego, tzn. ich pochodzenie nie odgrywa dominującej roli.
Minerały przemysłowe lub niemetaliczne
Materiały te mają zazwyczaj niską wartość i dużą objętość, więc ich eksploatacja ma miejsce zazwyczaj w pobliżu lub u źródła produkcji. W obrębie złóż niemetalicznych lub przemysłowych znajdują się głównie złoża materiałów używanych na co dzień w nowoczesnej gospodarce, takie jak: kamień, węglany (wapień, dolomit), sole, siarczki, magnezyt, gips, talk, fluoryt, azbest, żwir i piasek, marmur, granit, gliny, itp.
Kamienie szlachetne i półszlachetne
W złożach kamieni szlachetnych znajdujemy diament, szmaragd, rubin i szafir. W kamieniach półszlachetnych znajdziemy lapis lazuli, agat, granat (mineralny), jaspis, jadeit, cyrkon, opal, turmalin, itp. Znaczenie i wartość jako klejnotu zależy od jakości kamienia, jego czystości i pochodzenia. Złoża tego typu są zazwyczaj średniej wielkości i mają dużą wartość, jednak ich produkcja zależy od globalnych warunków gospodarczych, a zatem ich cena jest zmienna.
Zasoby wodne
W ostatnich latach większą wagę przywiązuje się do wody jako zasobu nieodnawialnego, który jest niezbędny do każdego aspektu działalności człowieka. Nauką zajmującą się badaniem zasobów wodnych jest hydrogeologia, jednak geologia, a zwłaszcza geologia złożowa, ma duże znaczenie w badaniach wód występujących w warstwach wodonośnych danego obszaru.
Sprawdź także
